Na današnji dan pre 65 godina uspostavljeni su diplomatski odnosi između tadašnje SFR Jugoslavije i NR Kine. Jugoslavija je priznala NR Kinu odmah po proglašenju nezavisnosti 1. oktobra 1949, ali usled sukoba unutar Komunističkog bloka do uspostavljanja diplomatskih veza je došlo tek 1955. godine.
Tokom šest i po dekada odnosi dve država su često oscilirali kao i sama situacija u njima. Možemo ih podeliti na četiri perioda, prvi kada su bili uslovljeni međusobnim odnosom sa SSSR-om, drugi posle smrti doživotnog lidera Kine Mao Cetunga, treći tokom ratova na Balkanu 90-ih i četvrti nakon proglašenja nezavisnosti Kosova.
Prvi period je trajao gotovo dvadeset godina i karakterisale su ga dve stvari. Najpre ideološko mimoilaženje oko „prave“ verzije komunizma , a zatim i rivalitet unutar pokreta Nesvrstanih već početkom šezdesetih čiji je Jugoslavija bila osnivač. Kina iako nije bila član imala je interese koje je želela da projektuje kroz Nesvrstane pre svega zato što je članstvo imao prvi komšija, Indija.
Drugi period je svakako bila nova politika Deng Sjaopinga nakon smrti Mao Cetunga. Uobličavanjem politike “Reforma i otvaranje” dolazi do poboljšavanja odnosa. Uspostavljaju se i regularne posete zvaničnika na najvišem nivou. Kako je Kina tražila novi model svog razvoja, Jugoslavija za kratko vreme postaje veoma interesantna kao izuzetak unutar Komunističkog bloka, kada je reforma privrede u pitanju.
Treći period je bio uslovljen dešavanjima nakon raspada SFRJ. Krvavi građanski rat koji je zahvatio Balkan je uslovio stagnaciju u odnosima. Prioritet Pekinga bio je ekonomski razvoj, bez bilo kakve želje da se meša u odnose između država širom sveta. Međutim, nakon bombardovanja SR Jugoslavije 1999. u kojem je pogođena ambasade NR Kine počinju da uspostavljaju prisnije odnosi, pre svega na deklarativnoj podršci politici suvereniteta svake države.
Četvrti period je usledio nakon što je Kosovo proglasilo nezavisnost, ali je ubrzo praćen i sve većom ekonomskom moći Kine. Interes Beograda da zadrži celovitost svoje teritorije je naišao na podršku Pekinga pre svega zbog sopstvenog straha od secesionizma. U predlogu strategije spoljne politike Srbije iz 2008, tadašnji politički vrh Srbije je Kinu i partnerstvo sa njom svrstao u svoja četiri prioriteta u spoljnoj politici pored Evropske Unije, SAD i Rusije. Godinu dana kasnije potpisuje i sporazum o strateškom partnerstvu koji će skoro deceniju kasnije, 2016. godine biti unapređen na nivo sveobuhvatnog strateškog partnerstva, što je jedan od najvećih stepena odnosa koji Kina percipira u saradnji sa drugim državama.
Bez sumnje se može reći da su današnji odnosi najintenzivniji u svojoj istoriji. Ekonomska moć Kine je doprinela i asertivnijoj međunarodnoj politici koju je Srbija podržala postajući član više međunarodnih inicijativa koje je pokrenuo Peking, kao što su Pojas i put, 17+1 ili najskorije članstvo u Azijskoj infrastrukturnoj investicionoj banci. Svake godine se beleži sve veći nivo ekonomske saradnje kroz brojne kineske investicije, zajmove i projekte. U poslednjih nekoliko godina vrednost kineskih investicija se procenjuje na skoro 10 milijardi dolara, a obostrano ukidanje viza 2017. godine je rezultiralo da za samo dve godine kineski turisti postanu drugi po broju stranih turista u Srbiji. Treba svakako napomenuti da je Evropska unija i dalje daleko najdominantniji partner u srpskoj ekonomiji, od izvoza i investicija preko političkog i bezbednosnog uticaja, ali uticaj Kine ubrzano raste kao i njena moć u svetu.
Budućnost diplomatskih odnosa će nastaviti i u narednom periodu da ima dve dominantne karakteristike, prvo je svakako podrška Kine po pitanju Kosova i drugo je ekonomsko partnerstvo. U Beogradu, Peking je našao pouzdnog partnera u Istočnoj Evropi kome se poklapaju interesi u borbi za princip suvereniteta i podršci novim međunarodnim organizacijama koje Kina formira. Takođe, Srbija će od Kine nastaviti da očekuje neophodne investicije za dalji ekonomski razvoj i izgradnju nove infrastrukture počev od putne pa do postavljanja 5G mreže. Možda je ovo samo početak čeličnog partnerstva kako ga Kinezi nazivaju.
